23 मार्च 2021 या दिवशी एव्हर गिव्हन हे महाकाय मालवाहू जहाज 7.40 या इजिप्तच्या स्थानिक वेळेनुसार सुएझ कालव्यात अडकून पडलं होतं. हे जहाज अगदी नाट्यमयरित्या अश्या पद्धतीने कालव्यात अडकून पडलं आणि रुतून बसलं की तिरपं झाल्यामुळे सुएझ कालवा जवळपास जलवाहतुकीसाठी जणू बंदच झाला. हे जहाज त्यावेळी ‘मनशीयेत रुगोला’ या गावाजवळ कालव्याच्या किनार्‍यात अडकून बसलं. जवळपास सहा दिवस उलटून गेले तरीसुद्धा फसलेलं जहाज बाहेर काढण्यात अपयश येत होतं.
एव्हर गिव्हनला बाहेर काढण्यासाठी शर्थीचे प्रयत्न
चालू होते. 14 टग बोटी या मोहिमेत जुंपल्या होत्या. टग बोटींचा उपयोगच मुळी मोठ्या
जहाजाना बंदराच्या क्षेत्रात त्यांचे जहाज पार्क करण्यासाठी होतो. तसच दिशा
दाखवण्यासाठी सुद्धा यांचा उपयोग होतो. तर अश्या प्रकारे या टग बोटी रात्रंदिवस असं
जवळपास 6 दिवस एव्हर गिव्हनला केबल द्वारे पाण्यात आणण्यासाठी ओढत होत्या, तर
काही टग बोटी एव्हर गिव्हनला अक्षरशः पाण्यात ढकलत होत्या. या टग बोटींचा वेग खूप
असल्यामुळे त्या त्यांची ताकद वापरुन जहाज ओढत तरी होत्या किंवा ढकलत तरी होत्या. हे
काम रात्रंदिवस सलग सहा दिवस चालू होते. या मोहिमेमधे अनेक मशीन ऑपरेटर्स, इंजिनियर्स, टग बोट कॅप्टन्स आणि ज्यांना साल्व्हेज
ऑपरेटर्स म्हणता येईल अश्या सगळ्या तज्ञांची फौजच जणू काम करत होती. यासाठी जेसीबी
यंत्रे वापरुन जहाजाचा पुढच्या भागात जिथे त्याचं पुढचं टोक रुतून बसलं आहे तिथली
वाळू आणि चिखल हे उपसण्यात आले. पण सगळ्यात महत्वाची भूमिका बजावली ती ‘टेंथ ऑफ रमादान’ आणि ‘मशहूर’ या दोन ड्रेजर जहाजांनी. ड्रेजर बोटींचं कामच मुळी पाण्यातली वाळू आणि
चिखल उपसून काढून तो बाजूला करणे हे असतं. आपण कल्पना करू शकणार नाही इतकी म्हणजे
30,000 घनफुट रेती बाजूच्या भागातून उपसण्यात आली. या
उपश्याची तुलना करायची झाल्यास सगळ्यात मोठे असे ऑलिंपिक स्पर्धेतले 12 पोहण्याचे
तलाव भरतील इतकी माती, रेती त्यातून उपसून काढण्यात आली. वेगवेगळी
तज्ञ मंडळी यासाठी अहोरात्र काम करत होती. जहाजाच्या पुढची आणि मागची अश्या दोन्ही
भागातली माती उपसून पाण्यामुळे आपोआपच तिरपं असलेलं हे जहाज सरळ होईल अश्या
पद्धतीने हे ‘रेस्क्यू मिशन’ चाललं होतं.
आपल्याला माहिती आहे की भूमध्य समुद्र आणि तांबडा समुद्र यांना जोडण्याचं काम सुएझ
कालवा करत असल्यामुळे यावेळी समुद्राच्या भरतीची म्हणजेच हाय टाईडची खूप मोठी मदत
या प्रसंगी रेस्क्यू टीमला झाली. भरती म्हणजे समुद्रामधील पाणी किनार्‍याच्या
दिशेने वाहणे म्हणजे या उसळणार्‍या लाटा आहे त्या जागी असलेल्या वस्तूला बाहेर
किनार्‍याकडे ढकलतात. या वेळेस सुपरमून असल्याने म्हणजेच पोर्णिमा असल्याने चंद्रामुळे
भरती आली आणि म्हणूनच लाटांच्या वेगाने जहाजाला ढकलण्यासाठी आणि ते जहाज हलण्यासाठी
मदत झाली. या सगळ्यानंतर तिरपं झालेलं जहाज थोडं सरळ झालं म्हणजे पारशली रिफ्लोट करायला
मदत झाली. त्यानंतर अथक मेहनत घेतल्यानंतर सगळ्यांना सुखावणारी बातमी आली की रेस्क्यू
टीमला रुतून बसलेलं जहाज बाहेर काढण्यात यश आलं. आणि एकदाचं तिरपं झालेलं जहाज सरळ
झालं.
सगळ्या प्रयत्नांना यश येऊन अखेर 29 मार्च 2021
ला दुपारी 3.05 ला इजिप्तच्या स्थानिक वेळेनुसार हे जहाज परत पाण्यात ढकलण्यात आणि
वाहतूक मोकळी करण्यात यश आलं. आणि यानंतर सुएझ कनोल अथोरीटीचे प्रमुख अॅडमिरल ओसामा
राबी यांनी जाहीर केले की सुएझ कालव्यातली जलवाहतुक पूर्वीप्रमाणे सुरळीत झाली आहे
आणि इजिप्तच्या स्थानिक वेळेनुसार संध्याकाळी 7 वाजता जहाजांच्या आवागमनासाठी
कालवा सज्ज आहे.
एव्हर गिव्हन मातीतून आणि पाण्यातून
निघाल्यानंतर, पुढच्या तांत्रिक गोष्टींसाठी आणि इन्स्पेक्षनसाठी ग्रेट बिटर
लेक येथे नेण्यात आले. तिथे जहाजाचे काही नुकसान झाले आहे का आणि त्यावरचा सगळा
क्र्यु व्यवस्थित आहेना याचीसुद्धा तपासणी करण्यात आली.
एव्हर गिव्हन जहाज आता त्याच्या मार्गावर इछित
स्थळी पोहोचत असलं तरीसुद्धा साधारणतः 400 जहाजं सुएझ कालव्याच्या दोन्ही बाजूंना
अडकून पडल्यामुळे त्यांना पार करायला अजून वेळ लागेल. तसंच या सगळ्यामुळे जागतिक
व्यापारावर जो काही परिणाम झाला आहे तो पूर्ववत होण्यासाठी दोन महीने तरी लागतील
असा तज्ञांचा कयास आहे. यामुळे एक समस्या उभी राहणार आहे, ती म्हणजे
वेगवेगळ्या बंदरात त्यांच्या जागेत जहाज पार्क करण्यासाठी अडथळे येणार आहेत.
याचं कारण अनेक जहाजं एकाच वेळी बंदरात दाखल झाल्यामुळे त्यांना
जहाज पार्क कुठे करायचं असा (जागेचा) प्रश्न निर्माण होईल. यासाठी थोडा वेळ लागेल.
टिप्पण्या
टिप्पणी पोस्ट करा