मुख्य सामग्रीवर वगळा

पोस्ट्स

2017 पासूनच्या पोेस्ट दाखवत आहे

पाकिस्तान अमेरिका संबंध... दुरावलेलेच!

दोन सच्च्या मित्रांची जशी मैत्री असते तशीच किंवा अगदी त्याहून ज्यास्त मैत्री पाकिस्तानची अमेरिकेबरोबर होती. इथे होती असं म्हणण्याचं कारण म्हणजे पाकिस्तान अमेरिका संबंध २०११ पासून तणावपूर्ण आहेत. याला काही आंतरराष्ट्रीय तसेच काही प्रादेशिक कारणं देखील आहेत. पाकिस्तान अमेरिका संबंध – पार्श्वभूमी वास्तविक पाहता अमेरिका हा काही निवडक देशांपैकी एक देश होता, ज्याने पाकिस्तान स्वतंत्र राष्ट्र म्हणून घोषित झाल्यानंतर त्याला मान्यता दिली. पाकिस्तान बरोबर अमेरिकेचे संबंध पुढील काळात वृद्धिंगत होत गेले. पाकिस्तानमधल्या पाकिस्तान मुस्लीम लीग या पक्षाच्या अमेरिका धार्जिण्या धोरणामुळे अमेरिका आणि पाकिस्तान या दोन देशांमधले संबंध सुदृढ झाले. याला पाकिस्तान मुस्लीम लीगचे भांडवलवादी धोरण मुख्यत्वेकरून कारणीभूत ठरले. शीतयुद्ध सुरु झाल्यापासून ते संपेपर्यंत अमेरिकेला पाकिस्तानची सोबत होती. सोव्हिएत रशियाने अफगाणिस्तानमध्ये मोर्चा प्रस्थापित केला. आपले सैन्य पाठवले. इकडे अमेरिका जागी झाली. अमेरिकेला पाकिस्तानबद्दल चिंता वाटू लागली. जर सोव्हियेत रशियाने पाकिस्तानमध्ये सैन्य घुसवले आण

वर्तमान जागतिक घडामोडी आणि स्थलांतर

       आज जग एका नव्या वळणावर येऊन पोहोचले आहे. जगात अनेक ठिकाणी यादवी सुरु आहे नाहीतर युद्धसदृश परिस्थिती आहे, म्हणजे अंतर्गत कलह आलेच. www.ourworldindata.org   या वेबसाईट नुसार, शीतयुद्ध संपेपर्यंत अनेक संघर्षांचे (इथे सैनिकी युद्ध) प्रमाण जगात वाढले होते. www.foreignpolicy.com या आंतरराष्ट्रीय संबंधाच्या विषयावर महत्वाचे भाष्य करणाऱ्या वेबसाईटने,(मासिकाने) ‘२०१७ या विद्यमान वर्षात होऊ शकणारे १० महत्वाचे संघर्ष’ यावर टिप्पणी केली आहे. त्यानुसार, सिरीया आणि इराक, तुर्कस्तान, येमेन, ग्रेटर साहेल आणि लेक चाड बेसिनचा संघर्ष, डेमोक्रॅटीक रिपब्लिक ऑफ कोंगो, दक्षिण सुदान, अफगाणिस्तान, म्यानमार, युक्रेन आणि मेक्सिको इथल्या संघर्षात वाढ होईल असे नमूद करण्यात आले आहे. हा झाला संघर्षाचा आणि युद्धाचा भाग. पण या आणि अश्या अनेक संघर्षांमुळे एक प्रश्न ऐरणीवर आला आहे, तो म्हणजे निर्वासितांचा. या निर्वासितांमध्ये स्थलांतर करण्याचे प्रमाण अधिक आहे. एन्सायक्लोपेडिया ब्रिटानिकानुसार आतापर्यंत जगाच्या अनेक भागात, इतिहासात, अशी स्थलांतरे ज्याला ‘मास मायग्रेशन’ म्हणता येईल, अशी झाली आहेत पण त्य

युरोप आणि कॅनडाला जोडणारा सेटा (CETA) करार!

अमेरिका आणि युरोप ला केंद्रस्थानी ठेवून TTIP करार करण्यात आला होता. त्याचं पूर्ण नाव ट्रान्स अटलांटिक ट्रेड अँड इन्व्हेस्टमेंट पार्टनरशिप करार असं होय. पण मागची तीन वर्ष कसून वाटाघाटी करूनसुद्धा एकमत न झाल्याने हा करार पुर्णत्वास येऊ शकला नाही. शेवटी हा करार अमेरिकेने गुंडाळल्यातच जमा आहे. अमेरिका आणि युरोपीय महासंघात हा करार होऊ नये म्हणून दोन्ही बाजूच्या दबाव गटांनी जोरदार प्रयत्न केले होते, आणि त्यात त्यांना यश मिळाले. यामुळे युरोपला दु : ख झाले. एक मोठी बाजारपेठ गेल्याची भावना त्यामुळे वाढीस लागली. सध्याच्या नवनिर्वाचित अमेरिकी अध्यक्ष्यांचं धोरण अमेरिकेच्या आधीच्या धोरणापेक्षा निराळं आहे, त्याने जागतिक व्यापाराची दिशा बदलली आहे, असं म्हणण्यास वाव आहे. मुक्त व्यापारापेक्षा संकुचित किंवा ज्याला आपण व्यापारातील संरक्षण म्हणतो असं धोरण अमेरिका स्वीकारण्याच्या तयारीत आहे. हे प्रोटेक्शनीजमचं धोरण जागतिक व्यापारात अडथळा ठरू शकतं. या धोरणामुळेच युरोप अमेरिकेच्या दूर गेला आहे. आता जागतिक आघाड्यांची फेरबांधणी झाल्यानंतर कॅनडा पुढे सरसावला आहे. सात वर्ष कसून वाटाघाटी केल्यानंतर य

ग्रीसचं काय होणार?

ग्रीस हा दक्षिण पूर्व युरोप मधला देश. या देशाला हेलनिक रिपब्लिक असं म्हणतात. ग्रीस ही  पाश्चिमात्य संस्कृतीची आद्यभूमी! ग्रीक संस्कृती ही पूर्वापार चालत आलेली संस्कृती आहे. ग्रीसची जगाला महान देणगी आहे. ग्रीसने जगाला लोकशाही, तत्वज्ञान, साहित्य, ऑलिम्पिक खेळ, पाश्चिमात्य नाटक आणि राजकारण या सगळ्याची ओळख करून दिली. जिथे सॉक्रेटीस, प्लेटो आणि अॅरिस्टॉटल सारख्या महान व्यक्ती एकेकाळी समाजाला दिशा देत होत्या ती भूमी म्हणजे ग्रीकांची भूमी. जिथे हिरोडोटस आणि थुसीडाइड्स सारखे महान इतिहासकार होऊन गेले त्यांची भूमी म्हणजे ग्रीस. सर्वच क्षेत्रात सरस कामगिरी बजावणाऱ्या ग्रीसबद्दल खूप सांगण्यासारखे आहे. पण ग्रीसची आजची परिस्थिती काही चांगली नाही. आर्थिक दिवाळखोरी घोषित करावी लागणार की काय या चिंतेत सारे ग्रीसवासी सापडले आहेत. कारणही तसंच आहे.    अमेरिकेत २००८ साली आर्थिक महामंदी आली तेंव्हापासून ग्रीसमध्ये याची कुणकुण  लागली. आंतरराष्ट्रीय अभ्यासकांनुसार जेवढी जागतिक महामंदी ग्रीसच्या आर्थिक समस्येला जबाबदार आहे तेवढाच ग्रीस सुद्धा सद्य परिस्थितीला जबाबदार आहे. ग्रीसबद्दल आज बोलायचं कार

सौदी अरेबियाचे भविष्य अंधारात?

‘तेल’ भूमी म्हणजे सौदी अरेबिया! जगातला सगळ्यात ज्यास्त तेल उत्पादन करणारा देश म्हणून सौदी अरेबियाचं नाव घेतल जायचं. सौदी अरेबियाबद्दल विशेष सांगायचं म्हणजे एखाद्या व्यक्तीचं नाव एखाद्या देशाला दिलं गेल्याचं इतिहासातलं हे एकमेव उदाहरण! इब्न सौद यांच्या नावावरून या देशाला सौदी अरेबिया असं नाव पडलं. या तेलसंपन्न देशाने तेलाच्या जोरावर जगातल्या सगळ्या देशांना एके काळी वेठीस धरल होतं. वेळेप्रसंगी तेलाचा अस्त्र म्हणून वापर केला. दोन मोठ्या तेल संकटांचा हा देश साक्षीदार आहे. एक म्हणजे १९७३ ला झालेलं तेल संकट आणि दुसरं म्हणजे १९७९ झालेलं तेल संकट. अमेरिका आणि तिचे सहकारी युरोपीय देश यांना सौदी अरेबियाने या तेल संकटांमध्ये चांगलाच धडा शिकवला, इतका की अमेरिकेसकट या देशांनी सौदीचा धसकाच घेतला. अशी ही सौदी अरेबियाची महती! पण या तेल संपन्न देशात आता वेगळेच वारे वाहू लागले आहेत. पूर्वीसारखं तेल आता साथ देईल कि नाही याची शंका येत आहे. याचं कारण म्हणजे सौदी अरेबियाची बिकट झालेली आर्थिक परिस्थिती. सौदी अरेबियाची आर्थिक परिस्थिती दिवसेंदिवस बिघडत चालली आहे. याचं कारण जगातल्या तेल बाजारात

गाम्बियाची लोकशाहीकडे वाटचाल!

गाम्बिया एक आकारमानाने छोटासा पश्चिम अफ्रिकन देश. उत्तर, पूर्व आणि दक्षिण बाजूंनी सेनेगल या देशाने वेढलेला आणि पश्चिमेला अटलांटिक महासागराचा किनारा. गाम्बियाबद्दल तसं आज बोलायचं कारण म्हणजे गाम्बियाची लोकशाहीकडे सुरु असलेली वाटचाल. गाम्बियाचं अधिकृत नांव इस्लामिक रिपब्लिक ऑफ गाम्बिया! तसं ते झालं २०१५ साली. साधारणतः अफ्रिकन देशांमध्ये एकाधिकारशाही रुजलेली आहे. यादवीचा सगळ्या अफ्रिकन देशांना जणू शापच आहे. त्यात कहर म्हणजे सैनिकी हुकुमशाहीचे अस्तित्व! जोडीला कमालीचे दारिद्र्य, अविकसितता, हलाखीचे जीवन आणि सगळ्यात महत्वाचं म्हणजे दहाही दिशांना गुलामगिरीचा काळा इतिहास. हे सगळं असं आयुष्य जगणं म्हणजे कठीणच. एकूणच अफ्रिका खंडातले देश मागासलेले आहेत. आर्थिक विकास कुठेच झाला नाही. आर्थिक विकास झाला नसल्यामुळे हुकुमशाहांचे फावले. सैनिकी बळावर सत्ता काबीज करणे आणि सामान्य जनतेला दारिद्र्यात ठेवणे अशी ही हुकुमशाहीची तेवढीच काय ती देणगी! विकसित राष्ट्रांकडून मोठ्या प्रमाणावर मदत घायची आणि ती सगळी मदत सामान्य जनतेला वेठीस धरण्यासाठी शस्त्रास्त्रांच्या रुपात वापरायची. हे ह्यांचे उद्य

चीनचा जळफळाट !

आं तरराष्ट्रीय राजकारणात अमेरिकेतली अध्यक्षपदाची निवडणूक या विषयावर खूपच चर्चा झाली. कारण जे वाटलंही नव्हतं असे परिणाम बाहेर आले. खुद्द ट्रम्प यांना स्वप्नांत देखील वाटलं नव्हतं की ते राष्ट्रपती पदाच्या निवडणुकीत निवडून येतील. विशेषतः अमेरिकेतली प्रसारमाध्यमे हिलरी क्लिंटन यांच्या बाजूने कौल देत होती. एक वेळ अशी आली होती की मेनस्ट्रीम मिडिया हिलरी यांच्या बाजूने जणू उभाच होता. कसे ट्रम्प यांना बदनाम करता येईल याचीच अमेरिकी मिडिया वाट पाहत होता. ट्रम्प कसे आहेत? त्यांचा राजकारणातला अनुभव किती? किंवा त्यांना रशियाने निवडून येण्यास मदत केली का? हे इथे सर्वतोपरी वेगळे मुद्दे! शेवटी ट्रम्प यांच्या बाजूने निकाल आला. अमेरिकेच्या राष्ट्रपतीपदाची त्यांनी नुकतीच शपथ घेतली. अमेरिकेच्या इतिहासात एक नवा अध्याय लिहिला गेला. हे सगळं काही ठीक असल तरी, एका देशाला मात्र ट्रम्प राष्ट्रपती म्हणून पचनी पडत नाहीयेत. तो देश म्हणजे महाकाय चीन! याचं कारणही तसंच आहे. दक्षिण चीनी समुद्रात अमेरिकेचे धोरण बदलण्याची शक्यता. ओबामांच्या काळात मागची आठ वर्ष अमेरिकेने वेट अँड वॉच असे धोरण ठेवले होते, प्रसंग